Ile kosztuje prąd i jak to policzyć? Kalkulator cen prądu.

Czy nurtowało Cię ile naprawdę kosztuję prąd? Od czego zależy jego cena i jak policzyć rzeczywistą cenę, jaką za niego płacisz? Za co płacimy rachunek?

To dość proste pytania, ale odpowiedź wydaje się nie być prosta. W tej chwili zaczynając pisać ten artykuł, muszę przyznać, że sam nie wiem ile, tak naprawdę, płacę za 1 kWh energii i z chętnie sam poznam odpowiedź na to pytanie. Zawsze mniej więcej orientowałem się w tej cenie, ale jakoś nigdy nie przyszło mi do głowy przeprowadzenie szczegółowych obliczeń. Zacznijmy więc obliczanie.

Od czego zacząć? Rachunek jest najważniejszy!

Punktem wyjścia do obliczeń będzie rachunek za prąd, który regularnie co 2 miesiące otrzymuję od swojego dostawcy energii elektrycznej. Moim dostawcą obecnie jest ENEA (właśnie zacząłem się zastanawiać, czy artykuł który właśnie powstaje doprowadzi w konsekwencji do zmiany dostawcy … pozostawmy rzeczy swojemu biegowi).
Weźmy więc jeden z ostatnich, najbardziej aktualnych rachunków. Interesująca nas część wygląda tak:

Jak widać na powyższym przykładzie, na ostateczny rachunek składa się aż sześć różnych składników (szczegółowe wyjaśnienie czym są i skąd się biorą poszczególne składniki, znajdziesz na końcu artykułu, w części „dla dociekliwych”; tutaj pominąłem szczegółowe tłumaczenie, bo do obliczeń nie są one potrzebne).

Za co płacimy?

Składniki rachunku można podzielić na dwie grupy:
1. Składniki stałe, niezależne od ilości zużytej energii elektrycznej. Płacimy je zawsze, w tej samej wysokości, jako opłaty miesięczne. Na moim rachunku, ze względu na 2 miesięczny cykl rozliczeń, są liczone podwójnie (rubryka „ilość” = 2).

Do opłat stałych należą:

• składnik stały stawki sieciowej = 4,51 PLN/m-c
• opłata przejściowa = 2,44 PLN/m-c
• opłata abonamentowa (OSD) = 2,23 PLN/m-c

Odczytane z faktury opłaty są cenami netto, a nas jako odbiorców indywidualnych interesują ceny brutto, bo to jest kwota, jaką wprost musimy wydać z naszego portfela.

Wartości brutto powyższych składników przedstawiają się następująco:

• składnik stały stawki sieciowej = 5,55 PLN/m-c
• opłata przejściowa = 3,00 PLN/m-c
• opłata abonamentowa (OSD) = 2,74 PLN/m-c

Miesięcznie suma opłat stałych to: 11,29 PLN

2. Składniki zmienne, zależne od ilości zużytej energii. Wartość jaką płacimy otrzymuje się przez pomnożenie ceny jednostkowej przez ilość zużytych kWh energii.

Zmienne opłaty to:

• energia czynna = 0,31328 PLN/kWh brutto
  (na rachunku powyżej 0,2547 PLN/kWh netto)
• składnik zmienny stawki sieciowej = 0,20418 PLN/kWh brutto
  (na rachunku powyżej 0,1660 PLN/kWh netto)
• stawka jakościowa = 0,01328 PLN/kWh brutto
  (na rachunku powyżej 0,0108 PLN/kWh netto)

Łączna wartość opłat za 1kWh zużytej energii to: 0,53075 PLN

Ponadto, istotny jest fakt, że każdy z odbiorców ma przypisaną do siebie taryfę, rodzaj przyłącza (1 lub 3 fazowe), okres rozliczeniowy i przybliżone roczne zapotrzebowanie na energię, zgodnie z którymi naliczane są wymienione powyżej opłaty.

W moim przypadku (i w ogromnej większości wszystkich przypadków) jest to taryfa G11. Taryfa ta, przydzielana standardowo każdemu odbiorcy energii, jeżeli nie zażyczył sobie inaczej. Charakterystyczne dla taryfy G11 jest to, że opłata za energię czynną w ramach niej jest stała i niezależna od pory dnia i dnia tygodnia. Przyłącze 1-fazowe (jeżeli mieszkasz w bloku, to w ciemno możesz przyjąć, że takie właśnie masz, jeżeli zaś mieszkasz w domu, to jest to najprawdopodobniej masz przyłącze 3-fazowe). Okres rozliczeniowy: 2 miesiące. Szacowane roczne zapotrzebowanie poniżej 500 kWh (poniżej najniższego progu w przyjętej przez dostawcę skali).

Jeżeli masz w ręku rachunek podobny do mojego, to wiedza jaki masz rodzaj taryfy, jakie przyłącze czy jaki jest okres rozliczeniowy, nie jest Ci do niczego potrzebna. Cenę energii i tak obliczamy z aktualnie przypisanych dla Ciebie stawek, które podane są na rachunku.
Ta wiedza przyda Ci się dopiero wtedy, gdy zaczniemy zastanawiać się nad opłacalnością zmiany taryfy czy zmianą dostawcy prądu (o czym planuję pisać w jednym z kolejnych artykułów artykuł jest już gotowy, a link znajdziesz w ramce poniżej).

Bogatsi o powyższą wiedzę, wracamy do pytania:

Ile kosztuje prąd?

Sposób naliczania opłat przez dostawcę sprawia, że cena 1kWh zależy od tego, ile energii konsumujemy. Im więcej energii konsumujemy, tym niższa staje się cena jednostkowa.
Aby więc policzyć swoje cenę, musimy znać swoje zużycie energii. Na rachunku powyżej widać, że zużyłem 483 kWh w ciągu 2 miesięcy. W ciągu miesiąca zużyłem więc 241,5 kWh.

Cena jaką zapłaciłem za energię elektryczną miesięcznie, to:
241,5 * 0,53075 (składnik zmienny) = 128,18 PLN

Do tego doliczamy składnik stały:
128,18 + 11,29 = 139,47 PLN

Czyli cena za 1kWh
139,47 / 241,5 = 0,5775 PLN

W marcu i kwietniu 2014 roku za 1 kWh energii zapłaciłem więc w zaokrągleniu: 0,58 PLN.

Załóżmy jednak, że pod wpływem własnych artykułów na blogu 🙂 ograniczyłem zużycie energii i zamiast 241 kWh miesięcznie, zużywam teraz 150 kWh na miesiąc. Jaka wtedy będzie cena energii?

Liczymy:

Opłata zmienna:
150 kWh * 0,53075 = 79,61 PLN

Doliczamy opłatę stałą:
79,61 + 11,29 = 90,90 PLN

Obliczamy cenę za 1kWh:
90,90 / 150 = 0,606 PLN

Cena 1kWh, przy miesięcznym zużyciu na poziomie 150kWh wynosi: 0,61 PLN.

Z powyższych wyliczeń widać, że mniejsze o 38% zużycie energii (spadek z 241 kWh miesięcznie na 150 kWh miesięcznie) spowodowało wzrost ceny za 1kWh o około 5%. Nie zmienia to jednak faktu, że za mniejsze zużycie, końcowe rachunki były by i tak znacznie niższe :).

Rozważmy jeszcze inny przypadek, też z życia.
Być może jesteś – podobnie jak ja – szczęśliwym posiadaczem garażu do którego doprowadzony jest prąd, zliczany przez stosowny licznik. Jako, że nie zwykłem spędzać zbyt wiele czasu w garażu, to zużycie energii elektrycznej jest tam szczególnie niskie (około 3kWh miesięcznie). Niezależnie od tego wszystkie opłaty związane z zapewnieniem dostawy energii, obowiązują identycznie jak dla mieszkania. Sprawdźmy więc ile kosztuje mnie energia w garażu.

Opłata zmienna:
3 kWh * 0,53075 = 1,59 PLN

Doliczamy opłatę stałą:
1,59 + 11,29 = 12,88 PLN

Cena za 1kWh:
12,88 / 3 = 4,29 PLN !!!

Prąd w garażu kosztuje mnie 4,29 PLN/kWh, czyli ponad 740% (!!!) drożej niż w mieszkaniu.

Podsumujmy zatem:
1. Cena energii elektrycznej, której dostawcą w moim przypadku jest ENEA, dla przeciętnego gospodarstwa domowego (zużycie 240 kWh / m-c) wynosi około 0,58 PLN/kWh
2. Im większe zużycie energii elektrycznej, tym niższa cena jednostkowa.
3. Małe zużycie energii sprawia, że przy uwzględnieniu opłat stałych, cena jednostkowa energii znacząco rośnie.

Teraz już czas na to, aby samodzielnie policzyć, jaka jest Twoja cena energii.
W tym celu, przygotowałem gotowy arkusz Excela, w którym musisz wprowadzić odczytane z Twojego rachunku wartości składników stałych i składników zmiennych opłat, oraz średniego miesięcznego zużycia energii (domyślnie wprowadziłem swoje dane, odczytane z rachunku).
Po uzupełnieniu tych danych, otrzymasz Twoją cenę, za 1 kWh energii.

Jeżeli nie masz dotychczasowych rachunków i nie masz z czego odczytać potrzebnych danych, to jeszcze nic straconego (chociaż gorąco zachęcam do zbierania rachunków, bo zawierają one ogromną ilość pomocnych informacji, co z czasem pozwoli Ci sprawdzić i przeanalizować swoje wydatki i możliwe oszczędności). Odszukaj w Internecie, na stronie Twojego dostawcy stawki opłat stałych i zmiennych, a szacowane miesięczne zużycie przyjmij na podstawie poniższych danych:

• gospodarstwo 1 osobowe: 125 kWh/m-c
• gospodarstwo 2 osobowe: 210 kWh/m-c
• gospodarstwo 3 osobowe: 240 kWh/m-c
• gospodarstwo 4 osobowe: 300 kWh/m-c
• gospodarstwo 5 osobowe: 380 kWh/m-c

Jeżeli masz w domu ogrzewanie elektryczne, to w sezonie grzewczym do podanego powyżej zużycia powinieneś doliczyć około 110 kWh/m-c, za każdy podłączony grzejnik.
Przykładowo, rodzina 4 osobowa, korzystająca w sezonie grzewczym z 2 grzejników zużywa w przybliżeniu:

300 + 110 + 110 = 520 kWh/m-c

Zachęcam Cię, poznaj swoją cenę, jaką płacisz za energię elektryczną!
Przyda Ci się to już niebawem, bowiem w kolejnych artykułach bloga będziemy rozważać:

• czy opłaca się zmieniać taryfę u dostawcy prądu? – KLIK
• czy opłaca się zmieniać dostawcę prądu?
• jak ograniczyć zużycie prądu?
• ile zużywają urządzenia w stanie czuwania i ile w ten sposób ucieka z Twojego portfela – KLIK
• ile można zaoszczędzić na wymianie oświetlenia, czy warto się w to bawić i jak wymieniać, to na jakie? – KLIK

Jeżeli udało Ci się dotrzeć aż tutaj i nadal czytasz, to bardzo się cieszę i dziękuję za cierpliwą, wspólną analizę.
Jeżeli masz jeszcze trochę siły, czasu i cierpliwości, to zachęcam do zapoznania się z dalszą częścią, która stanowi rozszerzenie artykułu, sekcję „dla dociekliwych”, o której wspomniałem na początku artykułu. Postaram się wyjaśnić, skąd się biorą i czym są poszczególne składniki rachunku.

Zajmijmy się kolejno wszystkimi składnikami rachunku.

Energia czynna

Jest to główna opłata za dostarczoną energię elektryczną, czyli wprost cena 1kWh czystej energii. Cena energii zależy od przyjętej taryfy. W przypadku gospodarstw domowych obowiązuje taryfa G. W większości przypadków spotkamy się z trzema głównymi typami taryfy G:

• G11 – cena energii jest jednakowa we wszystkie dni tygodnia i wszystkie godziny przez całą dobę
• G12 – taryfa dzieli dobę na dwie strefy czasowe: nocną (tańszą) i dzienną (droższą). Należy zwrócić uwagę że, nocna strefa czasowa obowiązuje nie tylko w nocy. Dostawcy prądu strefę nocną umieszczają w czasie, kiedy występuje w sieci najniższy pobór prądu. Taka sytuacja ma miejsce w godzinach 13.00 – 17.00 oraz 22.00 – 7.00.
• G12w – taryfa dzieli się na dwie strefy: szczytową (droższą) i pozaszczytową (tańszą). Strefa szczytowa obowiązuje w godzinach 6.00 – 21.00 od poniedziałku do piątku, a pozaszczytowa w godzinach 21.00 – 6.00 od poniedziałku do piątku oraz przez całą dobę w soboty i dni ustawowo wolne od pracy.

Dla firm obowiązują taryfy A, B, C, nad którymi nie będę się rozwodził.

Składnik stały stawki sieciowej

Jest to składnik, który pokrywa koszty eksploatacji, rozbudowy i rozwoju sieci elektrycznej przesyłowej i dystrybucyjnej. W przypadku gospodarstw domowych przyjmowany jest na podstawie posiadanego układu rozliczeniowo-pomiarowego: 1-fazowy (niższa stawka – dotyczy głownie mieszkań w blokach, wieżowcach, itp), 3-fazowy (wyszcza stawka – dotyczy głownie mieszka w samodzielnych budynkach, domkach, zabudowie szeregowej, itp.).

Składnik zmienny stawki sieciowej

Jest to składnik, który w głównej mierze pokrywa koszty dostarczenia energii od wytwórcy (elektrownia) do odbiorcy, czyli do Ciebie. Na koszty te składają się straty występujące przy przesyle prądu, oraz opłaty związane z transportem energii przez sieci należące do innych operatorów energii lub przedsiębiorstw energetycznych. Twój dostawca może kupować energię niekoniecznie z elektrowni, która jest najbliżej Ciebie, a najczęściej dokonuje zakupu od wielu elektrowni jednocześnie. W związku z tym, musi korzystać z sieci przesyłowych innych przedsiębiorstw energetycznych.

Stawka jakościowa

Jest to opłata, za utrzymanie i korzystanie z krajowego sytemu przesyłu energii (dotyczy to głownie linii Najwyższych Napięć), które są pod kontrolą PSE (Polskie Sieci Elektroenergetyczne), jako operatora tych sieci. Koszty utrzymania krajowego systemu, zapewnienia jego jakości oraz stabilności funkcjonowania, podzielone są na wszystkich użytkowników sieci, w formie tej opłaty.

Opłata przejściowa

Opłata ta wynika bezpośrednio z zalecenia Komisji Europejskiej, wymuszającej rozwiązanie wcześniej zawartych kontraktów długoterminowych na zakup energii elektrycznej z największych polskich elektrowni przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne.
Kontrakty te zostały zawarte w latach 1994-1998 jako zabezpieczenie kredytów zaciągniętych pod realizowane inwestycje energetyczne (szacowana wartość kontraktów to około 20 mld PLN).
Opłata obowiązuje od 01.04.2009.
Pierwsze kontrakty długoterminowe wygasły w 2005r., a ostatnie wygasną w 2027r. Wtedy też, należy się spodziewać że opłata zniknie z rachunków.

Opłata abonamentowa (OSD)

Opłata związana z kosztami odczytu wskazań licznika i bieżącej kontroli stanu układu kontrolno pomiarowego, czyli głównie koszty pracy inkasenta dokonującego odczytu licznika. Wysokość opłaty uzależniona jest od długości cyklu rozliczeniowego, czyli wprost: ilości wizyt inkasenta. Jeżeli cykl rozliczeniowy jest miesięczny, to rocznie wykonuje on 12 wizyt (opłata jest wyższa). Jeżeli cykl jest roczny, to wykonuje on rocznie 1 wizytę i opłata jest niższa.

Myślę, że jeżeli udało Ci się dotrzeć aż tutaj, to Twoja wiedza nt. ceny prądu znacznie przekracza średnią krajową i niebawem możemy wykonać kolejny krok, analizując co zrobić, by mniej płacić za prąd i lepiej z niego korzystać.

Na dzisiaj, to tyle. Dziękuję za wspólną analizę tematu, a jeżeli uważasz ten artykuł za pożyteczny, to podziel się nim ze znajomymi. Poinformuj ich o nim, wyślij im linka, polub mój blog na Facebooku, umieść link do tego artykułu na swojej stronie lub zapisz się na newsleeter bo otrzymać powiadomienie, gdy tylko pojawi się następny, ciekawy artykuł.

Zależy mi na tym by artykuły czytało jak najwięcej osób, a w tej kwestii Ty możesz pomóc mi najbardziej!

Z góry dziękuję i do następnego artykułu!

Udostępnij: